ثبت طرح صنعتی یکی از خلاقانه ترین امور در صنعت محسوب می شود که بر گرفته از خیال یک متخصص است، در ابتدا جهت توضیح و شفافیت کلیت موضوع ثبت طرح صنعتی؛ مطالبی درباره ثبت طرح صنعتی را به طور اجمالی مطرح و در ادامه، مطالب تکمیلی را برای بیشتر آشنا شدن شما عزیزان با ثبت طرح صنعتی گرد آوری کرده ایم.
تعریف طرح صنعتی
بهترین تعریفی که می توان برای طرح صنعتی ارائه کرد این است که در ویژگی های ظاهری یک کالا تغییراتی ایجاد شود و که این ویژگی ها درشکل و نوع طراحی و نقش و نگاری که در آن کالا می تواند باشد وجود دارد.
برای شروع بهتر است سری به قانون زده تا ببینیم ماده ی ۲۰ قانون ثبت اختراعات چگونه درباره طرح صنعتی سخن گفته است. در قانونی که سال ۱۳۸۶ تصویب شده، آمده است : “هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به‌گونه‌ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی‌باشد.”
در این ماده ی قانونی تعریفی که درباره ی طرح صنعتی ارائه می شود بسیار جامع و کامل است و منطبق با قوانین بسیاری از کشور ها در این زمینه است.
طبق قانونی که توضیح داده شد می توان دو نکته را دریافت کرد که بسیار حائز اهمیت می باشد:
- زمانی که یک طرح صنعتی را ارائه می دهید باید حتما در طرح صنعتیمان هم یک نوآوری با ترکیب رنگ و خطوط وجود داشته باشد و اینکه حتما کاربرد عملی برای آن زمینه نیز وجود داشته باشد، به عبارت دیگر اگر طرحمان نوآوری داشته باشد ولی هیچ کاربرد عملی نداشته یا غیرقابل استفاده باشد علنا یک تئوری ساده بی استفاده ا ی بیش نبوده است و نمی توان آن را به صورت طرح صنعتی ثبت کرد.
- و با توجه به همان ماده ی قانونی نکته ای دیگر این است که طرح شما حتما باید خلاقیت و نوآوری که ایجاد کرده اید را در ظاهر خود داشته باشد یعنی نوآوری الزاما باید ظاهری باشد ، و خاطر نشان می کنم که اگر نوآوری شما فقط در کارکرد فنی یک دستگاه باشد آن را نمی توان به ثبت رساند. این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد در یک مثال ساده اگر خودکاری طراحی کنیم که نوشتن را سریع تر می کند ولی در ظاهر با باقی خودکارها هیچ تفاوتی نداشته باشد نمی توانیم آن را به ثبت برسانیم. پس این مسئله کاملا روشن شد که طرح صنعتی شما اگر خواستار ثبت است، باید نکته ای را دریابد که این ایجاد تغییر آن هم در ظاهر هم نوآوری محسوب شود.